رابرت کِرک
مترجم شهریار صارمی

استدلال تصورپذیری برای امکان زامبی‌ها

ساده‌ترین صورت این استدلال این‌گونه پیش می‌رود:

1. زامبی‌ها تصورپذیر هستند.
2. هرآنچه تصورپذیر است ممکن است.
3. بنابراین زامبی‌ها ممکن هستند.

    کریپکی از استدلالی مشابه در نوشته‌ی 1972 خود استفاده کرد.(برای بررسی ورسیون‌های دیگری از این استدلال بنگرید بهChalmers 1996, 93–171; 2010, 141–205; Levine 2001; Nagel 1974; Stoljar 2001). بی‌تردید این استدلال معتبر است. با وجود این، هر دو مقدمه‌اش پرابلماتیک هستند. آن‌گونه که بیان شد، آنها ابهام‌آمیز و بحث‌برانگیز هستند، حتی زمانی که وضوح بخشیده شوند. یک پرسش کلیدی این است که ما بناست چگونه تصورپذیری را در این بافتار فهم کنیم. بسیاری از فلاسفه  می‌پذیرند که زامبی‌ها به یک معنا تصورپذیرند(e.g. Hill 1997; Hill and McLaughlin 1999; Loar 1999; Yablo 1999).

    هرچند این معنا بسیار کلی است. برای مثال، این مدعا که «هیچ ارتباطِ پیشینیِ ذاتی بین مفهوم درد و مفهوم تحریک تار عصبی C وجود ندارد» توسط این نکته که «به‌طور کلی ممکن است [معنای] یکی از این مفاهیم را، بدون فهمیدن دیگری، تمام و کمال فهمید»، پشتیبانی می‌شود(Hill 1997, 76). گرچه برمبنای آن معیار چنین تصور می‌شود که نسبت محیط یک دایره به قطرش عددی گویاست، درحالیکه این [طور] نیست. به یک معنا، اگر تصورپذیری مستلزم امکان باشد، گویا بودن برای این نسبت هم ممکن است و هم ناممکن؛ که چنین تصورپذیری‌ای  برای اهداف «استدلال تصورپذیری» بی‌ثمر خواهد بود.

   پس فهمیده شد که مقدمه‌ی (1) استدلال، به‌راحتی پذیرفته می‌شود؛ اما مقدمه‌ی (2) باید رد شود. از قرار معلوم، آستانه‌ی پایین تصورپذیری برای پذیرش مقدمه‌ی (1)  مساعدتر است، اما برای مقدمه‌ی (2) دشوارتر. درنتیجه، این نوع تصورپذیریِ متوسل به مقدماتِ (1) و (2)، ناگزیر باید به‌شدت محدود شود. یک تعریف متداول و ثمربخش، که در ادامه خواهد آمد، این است که «امر پیشینی نمی تواند کاذب‌ شناخته شود»؛ پس A تصورپذیر است، اگر و تنها اگر نقیض A نتواند به‌طور پیشینی رد شود)برای درک پیچیدگی‌ این مسئله و ایده‌های مرتبط، بنگرید به Chalmers 1999, 477; 2002; 2007; 2010; 5.1).

   جوزف لوین در نوشته‌ی 2001 خود ورسیونی از استدلال تصورپذیری را مورد بررسی قرار می‌دهد. او تصورپذیری زامبی‌ها را به‌عنوان «نمود بنیادین شکاف تبیینی»* تلقی می‌کند. از دید او، آنچه که این شکاف را پدید می‌آورد پرابلمِ معرفت‌شناختیِ تبیینِ این مسئله است که امر فنومنال چگونه با امر فیزیکی مرتبط می‌شود. او راهی برای حل این معضله درنمی‌یابد، و می‌اندیشد که این پرسش همچنان باقی است، حتی اگر زامبی‌ها ناممکن باشند.

    ما اکنون با دو پرسش کلیدی مواجه هستیم: آیا زامبی‌ها، در این معنا که تبیین شد، تصورپذیر هستند؟ اگر آنها تصورپذیر هستند، آیا این پاسخ را درپی دارد که آنها ممکن هستند؟ تنها اگر پاسخ به هر دو پرسش بله است، استدلال تصورپذیری موفق خواهد بود. به این ترتیب، ما می‌توانیم آنها را بپذیریم.

* the principal manifestation of the explanatory gap

منابع

Levine, J., 2001, Purple Haze: The Puzzle of Consciousness, Oxford and New York: Oxford University Press.
Nagel, T., 1970, ‘Armstrong on the Mind’, Philosophical Review, 79: 394–403.
–––, 1974, ‘What is it Like to Be a Bat?’ Philosophical Review, 83: 435–450, reprinted in his Mortal Questions, Cambridge: Cambridge University Press, 1979.
–––, 1998, ‘Conceiving the Impossible and the Mind-Body Problem’, Philosophy, 73: 337-352.
Hill, C. S., 1997, ‘Imaginability, Conceivability, Possibility and the Mind-Body Problem’, Philosophical Studies, 87: 61–85.
Hill, C. S., and B. P. McLaughlin, 1999, ‘There are Fewer Things in Reality Than Are Dreamt of in Chalmers’s Philosophy’, Philosophy and Phenomenological Research, 59: 446–454.
McLaughlin, B. P., 2005, ‘A Priori versus A Posteriori Physicalism’, in Philosophy-Science-Scientific Philosophy, Main Lectures and Colloquia of GAP 5, Fifth International Congress of the Society for Analytical Philosophy (C. Nimtz & A. Beckermann eds.), Mentis.
Chalmers, D. J., 1996, The Conscious Mind: In Search of a Fundamental Theory, New York and Oxford: Oxford University Press.
–––, 1999, ‘Materialism and the Metaphysics of Modality’, Philosophy and Phenomenological Research, 59: 475–496.
–––, 2002, ‘Does Conceivability Entail Possibility?’, in Gendler and Hawthorne 2002.
–––, 2003, ‘The Content and Epistemology of Phenomenal Belief’, in Q. Smith and A. Jokic (eds.), Consciousness: New Philosophical Perspectives, Oxford: Oxford University Press.
–––, 2007, ‘Phenomenal Concepts and the Explanatory Gap’, in T. Alter and S. Walter (eds.), Phenomenal Concepts and Phenomenal Knowledge, New York and Oxford: Oxford University Press, 167–94.
–––, 2010, ‘The Two-Dimensional Argument against Materialism’, in his The Character of Consciousness, New York and Oxford: Oxford University Press.
––– and F. Jackson, 2001, ‘Conceptual Analysis and Reductive Explanation’, Philosophical Review, 110: 315–61.