رابرت کرک
مترجم شهریار صارمی

کسانی که در دهه‌ی ۱۹۷۰ از ایده‌ی زامبی بهره می‌جستند، به‌نوعی ایده‌ی مذکور را بدون التفات به این استدلال که زامبی‌ها نه تنها تصورپذیر نیستند بلکه ممکن‌ هستند، فرض می‌گرفتند (Campbell ۱۹۷۰, Nagel ۱۹۷۰). زمانی که چالمرز این ایده را از سر گرفت، تصورپذیری زامبی‌ها را «بدیهی» یافت و اظهار ‌کرد: « این امر بی‌گمان به‌نظر می‌رسد که در موقعیتی منسجم توصیف شده است؛ من نمی‌توانم هیچ تناقضی در این توصیف مشاهده کنم»(۱۹۹۶, p. ۹۶). اگرچه او همچنین تشخیص داد که نمی‌تواند به این شهود اعتماد کند.

   با وجود این، فهم ماهیت تجربه‌ی آگاه دشوار است: آنچه در برخی افراد آشکارا ممکن به‌نظر می‌رسد، حتی می‌تواند پنهان‌کردنِ تناقضاتِ مضمر از کار درآید( (Nagel ۱۹۹۸; Stoljar ۲۰۰۱. بی‌گمان آن کسانی که مدعی تصورپذیری زامبی‌ها هستند باید دلیل موجهی فراهم آورند، تا تصدیق کند که وجود یک دعوی معرفتیِ مبتنی‌بر توانایی‌های شناختی ما ابطال‌پذیر است.

استدلال‌هایی برای تصورپذیری زامبی‌ها

   کِرک تلاش کرد چنین توجیهی ارائه کند. امر مطلوب در فرمِ استدلال‌ها نشان‌دادن این است که زامبی‌ها ممکن هستند(بنابراین تصورپذیرند). گرچه آنها(=مدعیان تصورپذیری) به هدفشان نمی‌رسند، اما همان اندازه روی گروهی از شهودها حساب باز می‌کنند که بر روی ایده‌ی اصلی.

   چالمرز در سال ۱۹۹۶ مجموعه‌ای از پنج استدلال را علیه این دیدگاه که استلزامی پیشینی بین فکت‌های فیزیکی و فکت‌های ذهنی وجود دارد، ارائه داد. هر استدلال، مستقیم یا غیر‌مستقیم، توسل شهودی به ایده‌ی زامبی را تقویت می‌کند. مورد اول به‌زودی بررسی خواهد شد؛ چهار مورد دیگر به‌ترتیب به:
توسل به امکان ادعای «طیف معکوس» بدون تفاوت فیزیکی ؛
ادعای عدم‌امکان آگاهی به تجربه‌ی آگاه براساس اطلاعات صرفاً فیزیکی؛
استدلالِ معرفت جکسن در سال ۱۹۸۲(مربوط به مورد اخیر)؛
و آنچه که چالمرز «غیبت تحلیل» می‌نامد_ نکته‌ای است که مخالفانش باید ایده‌‌هایی درباره اینکه هستیِ خودآگاه چگونه مستلزم فکت‌های فیزیکی می‌شود، ارائه دهند_«هر تلاشی برای اثبات چنین استلزامی محکوم به خطاست»(۱۹۹۶, p. ۱۰۴).

   به‌طور کلی، اولین استدلال او به ‌صورت زیر سامان می‌یابد:

   فرض کنید جمعیتی از گورزاها مغز شما را از کار می‌اندازد و بدیل عملکردهایش را خودشان برمی‌سازند. هنگامی که مانع از عملکرد منظم مابقی بدنتان می‌شوند(Block ۱۹۸۰a )، هر گورزا برای اجرای عملکرد دریافت و ارسال سیگنالِ یک نورون منفرد از تلفن همراه استفاده می‌کند.

   آیا چنین سیستمی آگاه است؟ شاید کسی به‌طور شهودی مایل باشد که بگوید نه! برخی، مخصوصاً فونکسیونالیست‌ها، خم به ابرو نمی‌آورند و پاسخ می‌دهند: بله. گرچه این استدلال بر این فرض‌ که مغز-گورزا آگاه نخواهد بود، استوار نیست. این استدلال فقط بر این فرض که آگاه نبودنش تصورپذیر است مبتنی است_ بسیاری از افراد این فرض را منطقی درمی‌یابند.

   در سخنان چالمرز همه‌ی آنچه اینجا اهمیت دارد این است: زمانی که ما می‌گوییم این سیستم شاید فاقد آگاهی باشد، «یک امکان معنادار را مطرح می‌کنیم، و یک پرسشِ حل‌نشده که آیا آگاهی پدیدار می‌شود یا خیر»(۱۹۹۶, p. ۹۷). اگر حق با او باشد، احتمالاً این سیستم آگاه نخواهد بود. در این صورت، این مورد بسیار شبیه به یک زامبی است، تنها با این تفاوت که مغز-گورزا متکی به گروهی از گورزاهاست، درحالی که یک زامبی دارای نورون است. و چرا باید برای این پرسش که آیا چنین موقعیتی تصورپذیر است یا خیر اهمیتی قائل شد؟ چرا باید تغییر موقعیت از مغز-گورزایی به نورون‌ها ضرورتاً چراغ خودآگاهی را روشن کند؟ (برای شک‌های پیرامون این فرض که تصورپذیری مغز-گورزا فاقد خودآگاهی است ، برای مثال بنگرید به Loar ۱۹۹۰/۱۹۹۷, pp. ۶۱۳f.). بررسی‌های دیگری که تصورپذیری زامبی‌ها را تایید می‌کنند در نوشته‌های Block (۱۹۹۵, ۲۰۰۲); Levine (۲۰۰۱); Searle (۱۹۹۲) یافت می‌شوند.

• Campbell, K., 1970, Body and Mind, London: Macmillan.
• Chalmers, D. J., 1996, The Conscious Mind: In Search of a Fundamental Theory, New York and Oxford: Oxford University Press.
• –––, 1999, ‘Materialism and the Metaphysics of Modality’, Philosophy and Phenomenological Research, 59: 475–496.
• –––, 2002, ‘Does Conceivability Entail Possibility?’, in Gendler and Hawthorne 2002.
• –––, 2003, ‘The Content and Epistemology of Phenomenal Belief’, in Q. Smith and A. Jokic (eds.), Consciousness: New Philosophical Perspectives, Oxford: Oxford University Press.
• –––, 2007, ‘Phenomenal Concepts and the Explanatory Gap’, in T. Alter and S. Walter (eds.), Phenomenal Concepts and Phenomenal Knowledge, New York and Oxford: Oxford University Press, 167–94.
• –––, 2010, ‘The Two-Dimensional Argument against Materialism’, in his The Character of Consciousness, New York and Oxford: Oxford University Press.
• ––– and F. Jackson, 2001, ‘Conceptual Analysis and Reductive Explanation’, Philosophical Review, 110: 315–61.
• Jackson, F., 1982, ‘Epiphenomenal Qualia’, Philosophical Quarterly, 32: 127–136.
• Jackson, F., 1998, From Metaphysics to Ethics, New York: Oxford University Press.
• Kirk, R., 1974a, ‘Sentience and Behaviour’, Mind, 83: 43–60.
• –––, 1974b, ‘Zombies v. Materialists’, Proceedings of the Aristotelian Society, 48 (Supplementary): 135–152.
• –––, 2005, Zombies and Consciousness, Oxford: Clarendon Press.
• –––, 2008, ‘The Inconceivability of Zombies’, Philosophical Studies, 139: 73–89.
• –––, 2013, The Conceptual Link from Physical to Mental, Oxford: Oxford University Press.
• –––, 2017, Robots, Zombies and Us: Understanding Consciousness, London: Bloomsbury.
• Kriegel, U., 2011, Subjective Consciousness: a self-representational theory, Oxford: Oxford University Press.
• Loar, B., 1990/1997, ‘Phenomenal States’, in Philosophical Perspectives, Volume 4, J. Tomberlin (ed.), Atascadero: Ridgeview. Revised version repr. in Block, et al. 1997, 597–616.
• –––, 1999, ‘David Chalmers’s The Conscious Mind’, Philosophy and Phenomenological Research, 59: 465–472.
• Nagel, T., 1970, ‘Armstrong on the Mind’, Philosophical Review, 79: 394–403.
• –––, 1974, ‘What is it Like to Be a Bat?’ Philosophical Review, 83: 435–450, reprinted in his Mortal Questions, Cambridge: Cambridge University Press, 1979.
• –––, 1998, ‘Conceiving the Impossible and the Mind-Body Problem’, Philosophy, 73: 337-352.
• Stoljar, D., 2000, ‘Physicalism and the Necessary a Posteriori’, Journal of Philosophy, 97: 33–54.
• –––, 2001, ‘The Conceivability Argument and Two Conceptions of the Physical’, in Philosophical Perspectives, Volume 15, James E. Tomberlin (ed.), Oxford: Blackwell, 393–413.
• –––, 2005, ‘Physicalism and Phenomenal Concepts’, Mind and Language, 20: 469–94.
• –––, 2006, Ignorance and Imagination: The Epistemic Origin of the Problem of Consciousness, Oxford: Oxford University Press.
• Stout, G. F., 1931, Mind and Matter, Cambridge: Cambridge University Press.
• Sturgeon, S., 2000, Matters of Mind: Consciousness, reason and nature, London and New York: Routledge.
• Taylor, Henry, 2017, ‘Powerful qualities, the conceivability argument and the nature of the physical’, Philosophical Studies, 174: 1895–1910.